Rock ve Heavy metal müziğinin en tanınan işareti şüphesiz “Şeytan Boynuzu” adındaki rock işaretidir. İşaret ve serçe parmağın yukarıda bırakılıp diğer tüm parmakların kapalı tutulduğu bu işaret, dünya çapında rock ve metal severler arasında bir aidiyet sembolü haline gelmiştir. Bu makalede, şeytan boynuzu işaretinin müzik kültüründe nasıl yükseldiğinin yanında, farklı medeniyetlerin ve inançların derinliklerinden bu işaretin kökeni ortaya konulacaktır.
Şeytanın Boynuzu Kime Ait?
Rock işaretinin müziğe uyarlanması Black Sabbath grubunun solisti Ronnie James Dio’ya atfedilse de bu işaretin öncesinin olduğuna dair birtakım tartışmalar sürmektedir. Black Sabbath grubunun bassçısı Geezer Butler, bu işaretin Dio’dan daha önce de konserlerde kullandıklarını söylemiş, Dio’nun rock işaretini kendisinden gördüğünü iddia etmiştir. Bunun dışında 1960’lı yılların okült grubu Coven’in solisti Jinx Dawson, rock işaretini 1967 yılından beri kullandığını ve grubun 1969 tarihli Witchcraft Destroys Minds and Reaps Souls albümünün arka kapağında işaretin tüm grup üyeleri tarafından yapıldığını söylemiştir. Bunun dışında, The Beatles’in 1969 tarihli Submarine albüm kapağında da rock işaretine rastlarız. Kapakta John Lennon’un rock işareti olarak gösterilen işareti yapmaktadır. Bu anlatılanlara göre rock işareti Dio’yla birlikte ortaya çıkmış bir sembolden öte zaten Coven ve John Lennon gibi sanatçılar tarafından kullanılan bir semboldü. Ancak rock işareti, o dönemler metal müzikle ilişkilendirilmekten çok okültizm ve psychdelia gibi akımlarla ilişkilendirilmiştir. Rock işaretini müzik piyasasında ilk kullananın Ronnie James Dio olmadığı çok açık olsa da bu işareti bu kadar popüler yapan ve Rock işareti diyebileceğimiz kadar rockla özdeşleştiren kişi Ronnie James Dio’nun olduğu kesindir. Kendi iddiasına göre büyük annesinin kötü ruhlardan korunmak için yaptığı bu işareti Black Sabbath’ın ana işareti yapmış. Müthiş bir reklamla bu işareti yalnızca gruba özel bir işaret bağlamından çıkartıp tüm rock ve metal müziği temsil eden bir işaret haline getirmiştir. Şeytan boynuzu olarak isimlendirilen rock işaretinin mucidi ne Dio ne de diğerleridir. Ancak daha eski bir tarihi olan bu işareti Rock ve metal müziğin isyankar simgesi haline getiren şüphesiz Ronnie James Dio olmuştur.
Baphomet Sembolünün Kökenleri
Rock işaretinin en çok tartışılan yönü, bu işaretin şeytanla olan ilişkisidir. Bu ilişki hem görüntü itibariyle Baphomet’i andırmasından hem de rock ve metal müziğin şeytanı benimseyip, isyankar ve yıkıcı özellikler barındırmasından kaynaklıdır. Öyle ki rock işaretinin adı bu benzerlikler sebebiyle şeytan boynuzu işareti olarak anılmıştır. Şeytan ya da Baphomet metalciler ve sembolik satanistler arasında, tanrıya olan isyanından ötürü kuralları ve dogmaları reddeden bir figür olarak görülür. Şeytan: İsyankarlığı, özgürlüğü ve birtakım ahlak kurallarının reddedilmesinin simgesidir. Bunun yanında şeytan, dünya hayatına bağlılığı ve zevk odaklı yaşamın da simgesiyken, günah olarak sunulan şehvet, kibir, şiddet gibi özellikleri de ,benimser. Kötü ve zararlı olarak görülen birtakım insani duyguların aslında kötü olmadığını, insanın doğasında yer aldığını ve kötü olarak gördüğümüz tüm bu şeyleri kabul ederek yaşamamız sürmemiz gerektiğinin bir simgesi olmuştur. Metalcilerin satanizmle ilişkilendirilme sebebi de metal sanatçılarının şeytana ait olarak gösterilen bu özellikleri benimsemesi ve şarkılarında bunları geçirmesidir. Bu özellikler gerçekten doğal ve benimsenmesi gereken özellikler midir? Yoksa metalciler farkında ya da farkında olmadan bunları yücelterek kötülüğe açılan kapıları mı yüceltmektedir?
Rock işareti ile şeytan arasındaki ilişkiye geri dönecek olursak. Bu ilişki okultizmin en tanınan figürlerinden biri olan Baphomete kadar uzanır. İddialara göre Baphomet isim olarak, tarihte ilk defa 1307 yılında Tapınak Şövalyelerinin inandığı bir ilahi varlık olarak görülür. Haçlı seferlerinde de yeri olan ve bugün ki masonik yapılanmaların ardında da yer aldığı düşünülen Tapınak Şövalyeleri bu yıllarda kurdukları banka stratejileriyle aşırı zenginleşmiş ve güçlenmiştir. Fransa Kralı IV. Philip ve Kilise, Tapınak Şövalyelerini Baphomet adındaki şeytani ilaha inandığı gerekçesiyle sapkınlıkla yargılamış ve bulunduğu yerlerde öldürülmeleri talimatını vermiştir. Ayrıca ilginç bir bilgi olarak bazı tarihçiler Baphomet isminin Muhammet kelimesinden türediğini ve katolik kilisesinin, tapınak şövalyelerinin islamdan etkilendiği gerekçesiyle suçladığını iddia eder. Ancak bu iddia ne kadar sağlamdır bilinmez. Bu iddia gerçekse bile tapınak şövalyelerinin müslümanlara özellikle Selahaddin Eyyübi’ye karşı savaştığı ve islamla herhangi bir ilgilerinin olmadığı açıktır. Kilisenin siyasi bir hamle olarak Tapınak Şövalyelerine böyle bir suçlama yöneltmesi muhtemeldir.
Rock işaretini Baphometle özdeşleştiren ana etmenler işaret ve serçe parmağın şeytanın boynuzlarıyla özdeşleşmesidir. Bir keçi başına sahip kanatlı ve çift cinsiyetli olan Baphomet tasviri, 19. yüzyılda Fransız Okultist Eliphas Levi tarafından çizilmiştir. Eliphas Levi bu figürü Sabbat Keçisi olarak adlandırmıştır. En tanınan satanistlerden ve okultist büyücülerden Aleister Crowley’de Eliphas Levi’nin bu Baphomet çizimini kabul etmiş ve baphometle özdeşleştirmiştir. Şeytan Kilisesi tarafından da ana sembolleri olarak kabul edilmiştir. Rock işaretinde kullanılan Baphometin boynuzları tarih boyunca, mitolojilerdeki Baphometle özdeşleştirilen Pan, Baal, Seth, Belial, Behometh gibi şeytani varlıklardan kaynaklanır. Tarihte şeytan, birçok hayvanla ilişkilendirilse de günümüzde keçi olarak tasvir edilir. Keçi sembolü de yine mitoloji kaynaklıdır. Tevratta, insanların günahlarından arınmak için günahlarını iki keçinin temsil ettiği Yom Kippur günü yer almaktadır. Bu keçilerden biri kurban edilirken diğeri günah keçisi olarak seçilip çölde başıboş dolaşmaya terk edilir. Yani keçinin günahı temsil ediyor olması da muhtemelen Baphomet kültünün içerisine yerleşmiştir. Bunun dışında keçilerin oldukça isyankar ve asi karaktere sahip olması, erken hristiyanların şeytan olarak nitelendirdiği yunan tanrısı Pan’ın yarı keçi bir varlık olması, İsa’nın İncil’ de keçilerden sadakatsiz ruhlar olarak bahsetmesi Eliphas Levi’nin Baphomet tasvirini yaparken keçiyi kullanma sebepleri olabilir.
Rock ve Şeytan’ın Birleşmesi
Rock ve metal müzik, yıllardan beri şeytanın müziği olarak etiketlenmiştir. Bunun temelinde bu müziği yapan grupların kendini bu şekilde pazarlaması da yer alır. Bu müziğin toplumsal normlara karşı duran aykırı doğası, müziğindeki kaotik öğeler bu algıyı beslemiştir. Rock ve metal müzik, şeytani temaları yalnızca imaj ve sembolizmle değil müziğin kendisiyle de işlemiştir. Klasik müzikte yıllar boyunca şeytani olarak görülen triton aralığını müziklerinde kullanmışlardır. Black Sabbath grubun ilk albümlerindeki Black Sabbath şarkısında şeytanla alakalı sözler kullanarak şeytani imajını giderek daha da güçlendirmiş ve bu tüm metal ve rock müziğine yansımıştır. Okült sembolizmi metal ve rock şarkılarında oldukça sık kullanılır hal gelmiştir. Örneğin okültizmde yeri olan pentagram işareti oldukça sık bir şekilde kullanılır. 1980’li yıllarda ABD’de bir satanik panik akımı yaşanmış, heavy metal müziği gençlerin intihara, şiddete ve satanizme yönlendirdiği gerekçesiyle suçlanmıştır. Bu suçlamalar metal müziği durdurmamış gençlerin arasında giderek daha da ivmelenerek dinlenmesini sağlamış ve bir yaşam tarzı haline getirmiştir. Bu bağlamda Rock işareti popüler kültürde şeytani çağrışım yapan bir sembol olarak popülerleşmiştir.
Rock işareti şüphesiz, basit bir el hareketinden daha fazlası olmuştur. Ronnie James Dio’nun katkılarıyla zirveye ulaşan ancak daha eskiye dayanan bir kökeni vardır. Rock işareti’ni veya rock işaretinin neredeyse tıpatıp aynısı olan işareti sıradan satanistlerde veya satanist olduğu iddia edilen bir takım siyasi figürlerde ve idollerde görülmesi, tesadüflerden öte bu işaretin Baphometin yani şeytanın simgesi olduğunu tescillemiştir. Türkiye’de de Kurban adlı Rock grubunun solisti Deniz Yılmaz, 18 Şubat 2011 tarihli bir konserde rock işaretini yapan dinleyicilere kızdığı, bu işaretin popülerleşmesinin satanistlere ve illuminati gibi gruplara yaradığını söylemiş ve o dönemde forumlarda birtakım tartışmalar başlatmıştır. Ronnie James Dio hakkında da çok iyi şeyler söylemeyen Deniz Yılmaz, metal dinleyicileri tarafından eleştiri yağmuruna tutulmuş ve bazı dinleyicilerinin arasında saygınlığını kaybetmiştir. Ama şeytanın simgesi olan bu rock işaretinin gerçekten de satanist grupların işine gelmediğini, bundan para kazanmadıklarını, bunu ticarete dökmediklerini ve kötülüğün efendisinin insanlar arasında bu kadar benimsenmesine fayda sağlamadığını kim söyleyebilir? Sonuç olarak rock işareti, durağan bir sembolden öte konserlerden filmlere, spor etkinliklerinden dijital emojilere kadar uzanan inanılmaz popüler bir el işareti haline gelmiştir. Rock işaretinin bu çeşitliliği, onu sadece bir müzik türünün değil aynı zamanda popüler kültürün ve sembolizmin kalıcı bir simgesi yapmıştır.
